Gevolgen eenzaamheid onder jongeren bekend: kosten zijn jaarlijks gemiddeld 15 duizend euro per persoon

25 september, Den Bosch – Eén eenzame jongere kost de maatschappij gemiddeld meer dan vijftienduizend euro, blijkt uit nieuw onderzoek van Universiteit Utrecht en Join Us, in samenwerking met Grant Thornton. En die kosten kunnen oplopen tot maximaal 172.500 euro per jongere per jaar. Het gaat dan om zorgkosten die ontstaan door de gevolgen van eenzaamheid, zoals depressie, verslaving, hart- en vaatziekten en suïcidaliteit. Kosten die in veel gevallen voorkomen zouden kunnen worden, mits gemeenten meer inzetten op preventie. Join Us initieerde het onderzoek om de urgentie rondom eenzaamheid te benadrukken en publiceert deze cijfers vandaag in het kader van de Week tegen Eenzaamheid

Het onderzoek bestaat uit een voorlopige maatschappelijke kosten-batenanalyse dat is gebaseerd op een wetenschappelijke literatuurstudie. Uit literatuur is opgehaald wat de gevolgen van eenzaamheid bij jongeren en jongvolwassenen zijn, waarvan de bijbehorende kosten in kaart zijn gebracht. Zowel de directe gevolgen, zoals medische behandelingen en psychologische zorg, als indirecte, zoals verminderde onderwijsprestaties.

Het aantal jongeren met eenzaamheidsgevoelens in Nederland is groot. Uit de huidige CBS-cijfers blijkt dat 11% van de jongeren (12-30 jaar) in 2024 zich sterk eenzaam voelde, wat neerkomt op 462.000 jongeren in Nederland.

Gevolgen van eenzaamheid

De gevolgen van eenzaamheid onder jongeren zijn niet altijd zichtbaar voor de samenleving, maar zijn er weldegelijk. Eenzame jongeren lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van depressies, verslavingen en eetstoornissen, hebben te maken met schooluitval en in extremere gevallen zelfs suïcide. Voor de maatschappij betekent dit een grote impact op de zorg, onderwijs en hulpverlening, met de bijbehorende kosten.

“Eenzaamheid is nog te vaak onzichtbaar, maar de gevolgen zijn enorm,” zegt onderzoeker Kyra Haerkens van Join Us. “Vaak krijgen jongeren met eenzaamheidsgevoelens niet op tijd de juiste hulp, waardoor gespecialiseerde hulp noodzakelijk is. Dat heeft een grote impact op een jongere, en brengt ook hoge kosten met zich mee. Kosten die niet altijd nodig zijn, omdat ernstige gevolgen van eenzaamheid vaak voorkomen kunnen worden door vroege signalering en preventieve inzet. Daarom zetten we ons bij Join Us in voor de preventie van eenzaamheid onder jongeren. Maar daar hebben we de inzet van gemeenten ook hard bij nodig.”

Samenwerking is nodig

Join Us biedt preventieve groepsprogramma’s in samenwerking met gemeenten en sociaal werkorganisaties om eenzaamheid onder jongeren aan te pakken. Binnen een lokaal uitgerold programma komen jongeren samen en vergroten ze hun sociale gezondheid. Inmiddels werken honderd gemeenten samen met de stichting. Met het inzichtelijk maken van de gevolgen van eenzaamheid, hoopt Join Us meer gemeenten in Nederland wakker te schudden. Haerkens: “Van jongeren die meedoen aan ons programma horen we dat het een grote impact heeft gehad op hun leven. Daarom vinden we het zo belangrijk dat Join Us voor alle jongeren zichtbaar, vindbaar en toegankelijk is. Daarvoor is een landelijke samenwerking met alle 342 gemeenten in Nederland van cruciaal belang. Alleen samen kunnen we eenzaamheid écht aanpakken.”

Den Bosch is één van de gemeenten die met Join Us samenwerkt, en ze zien daar dat het werkt. Marianne van der Sloot, wethouder van Den Bosch, zegt daarover: "Als gemeente hebben we de verantwoordelijkheid om niet pas in actie te komen als het misgaat, maar juist om te voorkomen dat jongeren vastlopen. Dat begint bij goed luisteren, signalen serieus nemen en investeren in plekken waar jongeren zich echt gezien voelen. Daarom vind ik het zo belangrijk dat ook andere gemeenten de samenwerking opzoeken met initiatieven die jongeren écht weten te bereiken, zoals Join Us. ”