Praten over eenzaamheid

Creëer veilige basis

Zorg voor een omgeving waarin je kind zich gehoord en gesteund voelt op een moment dat je kind ruimte heeft voor zo'n gesprek. Laat zien dat je begrip hebt en dat je er onvoorwaardelijk voor hen bent. Dit helpt jongeren om vertrouwen en kracht terug te vinden. Geef je kind de ruimte om zichzelf te zijn en laat merken dat je er bent, ongeacht de situatie.

Geef ruimte en tijd

Net zoals jij niet altijd energie hebt voor een zwaar gesprek, heeft je kind dat ook niet altijd. Luister naar wat je kind nodig heeft en respecteer dat. Als je kind nu geen zin heeft om te praten, stel het gesprek dan uit. Het belangrijkste is dat je laat zien dat je er bent wanneer je kind eraan toe is. Maak wel een afspraak met je kind dat jullie er op korte termijn op terugkomen. Het bieden van twee keuzes kan helpend zijn: "je mag zelf erover beginnen" of "ik begin erover". Zorg ervoor dat je kind voelt dat er ruimte en tijd is om te praten.

Luister zonder oordeel

Voor jongeren voelt eenzaamheid vaak als een persoonlijke waarheid. Vermijd goedbedoelde opmerkingen zoals "je bent zo leuk, hoe kun je eenzaam zijn?" Dit kan hen het gevoel geven dat ze niet begrepen worden. Luister in plaats daarvan met oprechte aandacht daarmee toon je echte steun. Die steun kan een groot verschil maken, veel meer dan oordelen of adviezen.

Stel open vragen

Het is belangrijk om gesprekken open te houden zonder druk uit te oefenen. Stel open vragen en geef je kind voldoende ruimte en tijd om te antwoorden. Soms is een stilte laten vallen het beste wat je kunt doen, dan komt je kind na even denken vanzelf weer op gang in het gesprek. Beter een stilte, dan iets invullen voor de ander. Probeer niet te snel met oplossingen of oordelen te komen, maar echt te luisteren naar wat je kind zegt. Ook zelf mag je ruimte en tijd nemen om na te denken over iets dat je kind zegt of vraagt.

Herhaal en bevestig

We nemen vaak onze eigen ervaringen en observaties mee als we luisteren. Probeer samen te vatten wat je kind vertelt en vraag of je het goed hebt gehoord. Daarmee laat je merken dat je echt luistert en het echt wilt begrijpen. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: "Als ik het goed begrijp zeg je dat...." Bij emoties erken je deze en toon je begrip, zoals: "Dat klinkt echt frustrerend."

Steun en zoek samen oplossingen

Niets zo vervelend als ongevraagd advies! In plaats van direct oplossingen aan te dragen, vraag wat je kind nodig heeft. Gevoelens van eenzaamheid los je niet op door één gesprek. Dat voelt misschien niet af, maar juist dit eerste gesprek is een belangrijke stap voor je kind. Dit gesprek is dan ook voldoende voor nu, sluit af met een samenvatting en vraag hoe dit gesprek voor je kind was. Laat weten dat je kind er altijd op terug mag komen.

Voorbeeld vragen

Weet je niet zo goed welke vragen je kunt stellen? Hier zijn vind je wat voorbeelden. Je kunt ook vragen met wie ze willen spreken als het niet goed gaat of op welke momenten ze behoefte hebben aan sociaal contact. Jongeren zelf geven aan dat deze vragen helpend zijn om gevoelens te delen zonder druk te voelen.

• Ik merk dat je de laatste tijd wat stiller bent, klopt dat?
• Heb je ergens zorg over waar ik je mee kan helpen?
• Wat was er vandaag fijn en wat was er minder fijn?
• Heb je leuke dingen om naar uit te kijken?
• Het valt me op dat je jezelf vaak afzondert, wil je daarover praten?

Meer tips

Heb je behoefte aan meer praktische tips?

• Het platform MIND Us biedt een interactieve e-learning voor ouders, bestaande uit drie modules: herkennen, luisteren en ondersteunen. Hierin leer je signalen van mentale problemen te herkennen, écht te luisteren en op de juiste manier te ondersteunen. Volg de gratis e-learning.
• Balans Digitaal ondersteunt en vertegenwoordigt ouders van kinderen en jongeren zo goed mogelijk door op verschillende manieren informatie en kennis te delen.

Zorg ook goed voor jezelf

Ook als ouder is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Wanneer jij je goed voelt, kun je er vaak makkelijker voor je kind zijn. Soms helpt het om je zorgen of gedachten te delen met iemand in je sociale netwerk. Merk je dat je daar niet genoeg aan hebt? Dan kan het fijn zijn om je zorgen over je kind neer te leggen bij een begeleider op de school van je kind. Als je zorgen invloed hebben op je eigen welzijn, maak dan een afspraak voor jezelf bij de huisarts of praktijkondersteuner.